Мындан алда Шимал Кавказны субъектлерин (6 республика бла 1 крайны) Къыбыла федерал округдан айырыб, аланы энчи Шимал Кавказ федерал округ этиб, бирикдирдиле. Сёзсюз да, быллай къуралыш кесини тамалында бек кёб таблыкъла берликди. Сёз ючюн, къайсы республикагъа да, Ростовдан эсе, былайда Пятигорсскеге баргъан кёбге джууукъду. Неда бирча джарсыулары болгъан субъектлени округ дараджада да бирлешдириу, алагъа энчи эс бёлюу, Аллах буюрса, барысына да джарарлай джангы мадарланы, лагъымланы къураугъа, джангы джолланы табыугъа да себеб болур. Ай, медет, бу джангы сюйюмчюню ол иги татыуу бла къоймадыла! Аны баямлагъан бла бирге, хауада бир джангы къоркъуу да «ийис» этиб, узакъ джайылды. Талай кюнден бери ара телеканалла, джангы полпредни танытхан сылтау бла, «джангы иннетни» да къууугъун этиб кюрешедиле. «Джангы иннетлери» уа неди – бу арт 10-15 джылдан бери ётюрюк глобалистле удулаб кюрешген дыгаласха ушайды: РФ-да миллет республикаланы къурутуб, бютеу субъектлени губернияла этиу. Бу республика дараджа кимге къыйынлыкъ неда джарсыу салады? Бизден да, къралдан да не излейдиле? Тишлери кичиб айланнган политикан «кючюклеге» джууаб берир ючюн, Рф-ны къуралыу тарихин эсгертирге излейме. Уллу СССР кърал чачыла айланнган заманлада, РСФСР да аны сырын тартыргъа башлагъанын эслеб, эм алгъы бурун бу республикала «джан салгъанларын» былай дженгилде къалай унутадыла? 1992-чи джыл 31-чи мартда Федератив Кесаматны алгъы бурун республикала къурагъан шой эдиле! Алай демеклик, Россия Федерацияны тамалын бюгюннгю миллет республикала салгъандыла. Бюгюнлюкде джангы Конституция бла джашау этгенлигибизге, ол Кесаматны не тарих магъанасы кем болмагъанды, не аны ара мурдору кесини баш дараджасын тас этмегенди – ол шартлары бюгюн да кючлеринде турадыла. Ол, биринчиси. Экинчиси, РФ-ны Конституциясыны 5-чи (аны кибик 65-чи, 66-чы, 68-чи эмда башхала) статьясы бютеу республикаланы энчи кърал болгъанларын ачыкъдан айтыб турады. Болса да, областла бла крайлагъа эмда ала кибик башха автоном субъектлеге аллай энчилик, къраллыкъ буюрулмайды. Ол затла уа кеслери алларына кирмегендиле къралыбызны Баш законуна. Сёз ючюн, тарихчиле тохташдыргъанларына кёре, къарачай Х-чу ёмюрден бери тюрлю-тюрлю дараджада энчи къраллыкъ джюрютюб келген халкъды. Таб, СССР-ни заманында да кесибизни автономиябызны белгилеелгенбиз. Да, сора, къаллай чурум бла, къаллай сылтау бла, не акъыл бла джокъ этерге излейдиле Россия Федерацияны къурагъан къралланы къраллыкъларын? Кимге керекди быллай биригиу? Былайда энтда бир затха эс бёлюрге излейме. Россия Москвадан неда федерал аралыкъдан башланмайды. Бизни къралыбыз бизни кесибизден башланады. Ол себебден, быллай заран «ийисли» иннетлеге тынгылаб къоймазгъа керекбиз. Ол умут бла мен да кёлюмдегин айтыргъа излейме. Политика кёзден къарагъанда, республикаланы барлыгъы, къралыбызны федеративлигин чертген болмаса, ол затха не аз да къаршчы келмейди. Андан да озуб, ала болмасала, къралны федерация шарты да болмайды! РФ-ны кёб миллетли республикан кърал болгъанын алгъы бурун аны къурамында ол 19 республиканы барлыгъы белгилейди. Мени сартын, политика кёзден къарагъанда, бу туура да хайырлы кесегиди. Кърал оноуну джюрютюуде да бир тукъум бир табсызлыкъ кёрмейме. Неге, республикаланы конституциялары бла башха законлары федерал Конституция бла законлагъа толусу бла бойсунубдула эмда аланы чеклеринде къуралыбдыла. Республикала бла федерал аралыкъ кимге къаллай эркинлик, къаллай борч джетгенин, толтуруучу органлада къаллай къуллукъла болургъа кереклиси, ким кимге эмда къалай бойсуннукълары энчи кесаматла бла, законла бла кескин белгиленибдиле. Ачха джюрютюу десек а, бу джаны бла биринчи кюнюнден да джарсыу джокъду: ачха атына сом (рубль) белгиленибди эмда андан башха тюрлю джангыз бир республикан ачха да джюрюмейди. Иш джюрютюуню сылтаугъа салама деген а, кеси айыблы боллукъду! Бюгюннгю республикаланы дараджаларын кетергенликге, бир-бирлерине къошханлыкъгъа, биз барыбыз да бу джерде къаллыкъбыз – не география энчиликле, не джол байламлыкъла, неда бу бар мюлкле джукъгъа да кетерик тюлдюле, тюрленнген да этмейдиле. Федерал закон бла бюгюн да субъектлени араларында не чек, не таможня салыргъа, ала кибик башха тыйгъычла къураргъа джарамай шойду. Бирикдириу бу джаны бла не джангы таблыкъла берирге боллукъду? Бир зат да! Андан да озуб, тюрлю-тюрлю мюлклени дараджаларын, иеликлерин, тюрлендиребиз деб, талай джылгъа джангы джарсыула туудурургъа болурла… Мени сартын, ачыкъдан айтыллыкъ эм уллу чурумлары – бир къауум субъектле хайырлы тюлдюле, «садакъасыз» джашаялмайдыла, дерик болурла. Сёзсюз да, бюгюнлюкде къралны бек кёб субъекти (бир къауум республикала да аланы ичлеринде) дотацияла бла кечинедиле. Болса да, не, республикан дараджасын юсюнден алгъанлай, бютеу «аурууун» да алыб къоярыкъбыз, демми турадыла? Алай эсе, бу кърал «садакъа» бла кечинмек этген областла бла крайла къайдан чыгъадыла да? Эшта, бу дотацияда турууну керти чуруму, субъектни къраллыкъ дараджасында болмай, аны табигъат, экономика, турмуш… дегенча энчиликлеринде болур. Былайда федерал аралыкъны иш-ачха джюрютюуде энчи джангылычларын да, «адам айыргъан» къылыгъын да эсгертирге дурусду. Сёз ючюн, 2014-чю джыл боллукъ къышхы Олимпиаданы Сочиге не акъыл бла теджеген эдиле? Тёрт дуния билгенден, Сочи джайгъы курортду, Кавказ тауланы туура да кюнбетиндеди, Къара тенгизни ол джылы тылпыуу да аны «къарлы» болуууна не аз да себеб болалмайды. Къарачай-Черкесия уа чегет бауурда эди, туура къышхы оюнланы джуртуду, Архызы, Домбайы да бар эди… Болса да, анча миллиард долларны бизни республикада «аякъ орунлу» этселе, биз да болаллыкъ эдик «эмчек салыучу» донор! Неда, республикабызны джериндеги уллу мюлклени энчиликлери, къралны башха субъектлериндеча, бизни кесибизге нек джетмеди? Сёз ючюн, Европада эм уллу теплицала, Москвагъа къарамай, бютеу хайыры кесибизге джетген болса, басдырыкъланнган неда чачайгъанмы этерик эдик? Аныча, кири бизге, майы уа башхалагъа джетген, ненча уллу мюлк барды! Мени сартын, быллай мюлк, быллай иелик джюрютюу бла биз бир заманда да бет джарыкълы болаллыкъ тюлбюз. Джергили бюджетлеге башындан ачха тергеуде да бек уллу айырмалыкъла бардыла. Москвача, алдан да хар неси джарашхан, толу эмда деменгили инфраструктурасы болгъан субъектлеге бир сохтагъа джылгъа 64 минг сом буюрадыла да, бизнича, эллеге джайылгъан, инфраструктура атына джугъу болмагъан субъектлеге да 30-35 минг сом бередиле. Мунуча «кёзбауланы» бюджетни къайсы статьясында да эслерге боллукъбуз. Быллай политика бла уа, «джарлыла – андан да джарлы боладыла, байла – андан да бай боладыла»… Бу субъектлени бир-бирлерине «джалгъау» политиканы къулагъы-къуйругъу къадан келеди деген сагъышлада, быллай акъыл да келеди… «Кърал, область, край дараджалада джюрюген мюлклеге «прихватизация» ишлени толу бошаб, джангы не зат ашаргъа билмей, энди республикаланы энчиликлерине кёз атхан болурламы?» деб… Алай эсе уа, чотубуз бек да къоркъуулуду. Нек дегенде, бу «прихватизатор» къауум, аш айырмагъан эмегенлеча, бизни не конституцион Гарантыбызны, не къраллыгъыбызны, не ёмюрлени теренинден ата-бабаларыбызны къанлары бла, мангылай терлери бла джазылгъан тарихибизни, не бюгюннгю рахатлыкъны бир тукъум бир джукъгъа санарыкъ тюлдюле. Ол эмегенлени «намысларын» бу ётген 90-чы джыллада толу, тынгылы таныгъан шой эдик! 90-чы джыллада биз, россиячыла, къарангылыкъ, билмегенлик этдик эсек да, марджа, бу джол былагъа бой бермезге керекбиз! 1000 джылны узагъында кюнден кюннге, джылдан джылгъа, бушуудан къууанчха, тёлюден тёлюге кёче, сакълана, айный келген къраллыгъыбызны, энчилигибизни кимге да нек «эркелетдирирге» керекбиз? Не уа келлик тёлюлеге, кеси балаларыбызгъа мындан арысында джашау керек тюлмюдю… Ол себебден, бу республикаланы чачыб, 100 джылны мындан алдача, губернияла этиу деген иннет кесини тамырында, тамалында да къаугъаны сюргенлени «тылпыуларыды». Дагъыда бир. Бюгюнлюкде Америкадан уллу банкрот бар эсе да билмейме, алай а ол къралны тыш борчларын хар бир джаны болгъан адамына юлешсенг, хар бирине 45 минг доллар борч джетеди. Болса да, аны къраллыгъын кетергенни къой, джангыз бир штатыны атын огъуна да тюрлендирмей шойдула. Аны айтханым, дуния рахатлыкъ, миллетлени араларында шохлукъ бла бир-бирине ышанмакълыкъ, мингджыллыкъ тарихле, къраллыкъ джюрютюу адетле, конституцион джорукъ бла эркинлик бир тукъум бир ачхагъа сатылмайдыла! Окъуучу бу чотну тюзюне ангылар ючюн, былайда бир эс бёлдюрлюгюм барды. «Алгъын, Ставрополь крайда заманыбызда, не хатабыз бар эди!» дериклеге – биз аны къурамына автоном область болуб кирген эдик. Кърал энчилигибиз, аз, кёб болса да, сакъланыб эди. Бу джангы «укрупнениеде», мен тюз ангылай эсем, аллай энчиликле, эркинликле болмайдыла. Мени уа «СКФО, Усть-Джегутинский район, а. Джегута» болурум келмейди. Къраллыгъымы, миллетлигими, тилими, диними, тарихими, ашхы умутларымы тас этерим келмейди. Келмегениме да РФ-ны бюгюннгю Конституциясы бла КъЧР-ни конституциясы толу джакълыкъ да, эркинлик да бередиле. АКЪБАЙЛАНЫ Харун.
Болгъан къайгъы Путинден (поклонник сортиров) чыгъады... Авторитар режим этиб кюрешедиле. Тюзюсю, этгендиле уже, джангыз анда -бунда игирек бегитиб кюрешгенликлериди... Мен СССРни нечю сагъындым. Ол заманда халини, ол миллетни эки къолун къысхан, "къынкъ" демезда... Путин кесина демократ дегенликге, коммунистический режимни опытына да бек къарайды. Сёз ючю бир-бир этген затларын мен алай кёреме...
Мен артына дери ангыламагъан талай зат барды. Адыгея бла Краснодар крайны бизге нек къошмадыла: олимпиадагъа заран салмазча, огъесе ол джанын онглугъа санаб, бизни д бир джанына бырнаг этиб атханлыкъларымыды? Адыгея бизден аман джашамай эсе иги джашамайды. Джангыз ол Краснодар крайны туура ичинде болуб, территориально къошаргъа табсыз болгъанычю мю этдиле алай?
Пост N: 1475
Откуда: Эресей Федерация, Къарачай Республика
Рейтинг:
6
Награды:
Отправлено: 25.01.10 11:01. Заголовок: Abrek да менда алай ..
Abrek да менда алай сагъыш этеме, Адыгея бизни бла орта чеги болмагъаны ючюн къалыб кетгенди, президентлери биз аламатбызда аны ючюн къошмайдыла дегенликге))) Краснодар крайны уа къайданда къошсунла, аллай бир ачха джюрюген джерни бизге къошуб, мен бир затха къоркъама бир къайгъы чыгъарыргъа къоша болурламы? Шимал-Кавказ округ тынгысызды, къоркъуулуду деб, чеклеб, джаякълаб, сора сюйгенлерин этиб мында, сюйселе чрезвычайка, сюйселе КТО . Краснодар край а уа къралны бетиди, анда алай этерге къоркъуулуду.
Пост N: 10635
Откуда: Карачаево-Черкесия
Рейтинг:
31
Замечания: Награды:
Отправлено: 25.01.10 11:09. Заголовок: къарачайлы да ёзге..
къарачайлы
да ёзге уа... Бир джанына этиб айыргъандыла. Энди КТОнуда андан къалгъанында этерге тынчыракъ боллукъду... Джашауну иги этерге излегенле, бир джанына айырыб этмейдиле. Ол уже негатив чакъырады миллетледе, чынты бизни къалгъанладан аман мы кердюгюз деб. Алай тургъанлай кётюрселе не бола эди инфраструктураланы? Къысхысы бла джамагъат, бамбарбия киргуду этрге тебрегендиле биз джарлылагъа Американлыла Афганистанга кирген сагъатда, афганлыла кёкюреклерине бир ура эдиле, чынты бизни энтда киши хорламагъанды деб. Бир ыйыкъны ичине чепкенлерин-чепкенлерин бир кюйдюрюб чыкъдыла да джарлыланы Шютка
Пост N: 1477
Откуда: Эресей Федерация, Къарачай Республика
Рейтинг:
6
Награды:
Отправлено: 25.01.10 11:23. Заголовок: Abrek Да афганлыла, ..
Abrek Да афганлыла, айтымны артына дери айтмай къойгъандыла-Нас нельзя победить, но можно купить деб айтыла шойдуда Сора бу президентлирибизнидида, хар этилген джангылыкъгъа, это давно назревшее решение, необходжимый шаг деб барадыла Тамбла республикагъызны район район этиб крайгъа къошайыкъ деселеда алай айтырыкъдыла, быллай миллети, халкъы ючюн джанын аурутмагъан манкъуртла къайдан чыкъгъан эселеда
Отправлено: 25.01.10 20:10. Заголовок: Надо Хлопонина быстр..
Надо Хлопонина быстрее обхаживать,прогнутся побыстрей,пока соседи неопередили,некоторые из них в этом вопросе, знаете сами, какие резвые .Хотя врядли мы с нашим Эбзеевым преуспеем в этом вопросе,резковат и голову слишком вызывающе держит,врядли он сумеет угодить,разве что Батдыев подсуетится... .
Тейри, джашла, чыгыр къарнашларыбыз бек кёб ачха-бочха да джоюб кюрешген хапарлары барды Адыгеяны да бери къошдурур дыгалас бла... Алай а, ачхаларын да алыб, Адыгеяны уа бери къошмай къойгъандыла Мен бу хапарны иги "къулагъы" болгъан джерден эшитгенме:))) Иш алада тюлдю... Алайыны джамагъаты къраллыгъын Краснодар крайдамы огъесе бизни бла бир "багушдамы" тас этерикди - аны не башхасы барды. Чот башхадады: бу белгиленнген суъектлени джамагъатлары, артыкъ да бек, бу интеллигенциясы, айтыр сёзю, ангысы болгъан къауум къууугъун этиб, къалгъанлагъа чотну кескин ангылатыб, баш мадарыбызны кёрюрге керекбиз... Бир юлгю. 1987-чи джыл 2-чи Ноябрда биз биринчи студент митингни къурагъан заманда кърал режим бюгюнден кёбге къаты эди (КПСС, КГБ...), миллет да мындан эсе бек унугъуб эди. Ол джыллада не "Джамагъат", не бир башха къозгъалыу да джокъ эди. Башха миллетледе да аллай зат джокъ эди. Алай болса да, ол "джорукъсуз, антисовет" митингни ахыры 1991 джыл Реабилитациягъа, Президентни кечмеклигине дери джетдими! Кёл къызбай да, къол батыр дегенлейди. Джыламагъан сабийге эмчек салынмайды. Таб, андан да озуб, адамгъа огъуна санамай къояргъа да боллукъдула. Ол себебден, бу хылымылы иннет Кремильни ачыкъдан официал оюму болгъунчу, аны биринчи атламларында огъуна къыркъыргъа керекбиз! Ансы, артда башкъуртла бла сермеш этген ауур тиер...
Кадыров судя по всему уже глубоко и конкретно подкатывает... Везде пишут что Кадыров сделался вскавказским наместником, и сначало был недоволен тем что назначили Хлопонина. Но видимо потом сверху его приструнили, на первом заседании в Ставрополе Кадыров был первым кто подлизывался...
Пост N: 594
Откуда: Кыргызстан, Кызыл-Суу
Рейтинг:
7
Отправлено: 26.01.10 06:47. Заголовок: Республиканын атыны ..
Республиканын атыны юсюнде хапарла да спорла юцюн, Еврей автоном республикасы бла Мордва республикасынын биригиши болмаганды. Жидо-мордовская, или морда-жидовская
Отправлено: 27.01.10 13:45. Заголовок: Ну, дадно, пока тут..
Ну, ладно, пока тут зубоскалят, скажите ,Абрек,- а как относятся в Казани к отставке Шаймиева?
А насчет здешней проблемы, я хочу сказать. что Алан kmv будет жить в радиусе столицы , если не ошибаюсь).С чем поздравляю! И Кисловодску что-то перепадет. А то я там так и не смогла найти кафе-интернет.
Второе - возможно, все это поспобствует отремонтированию минводского аэропорта. который давно желает очень много лучшего. А то идешь там и думаешь по по каким колдобинам еще надо пройти. И где ты не опрокинешь какой-нибудь боинг, наехавший на тебя. Третье. А если создадут федеральный единый для С,К, университет! ;Какое новшество будет! Представляю, как историки всех этносов выйдут в единый коридор покурить. Ну и дыму будет! И лингвисты-этимологи. Какой Вавилон будет стоять в коридорах!
Отправлено: 27.01.10 22:06. Заголовок: volna пишет: А насч..
volna пишет:
цитата:
А насчет здешней проблемы, я хочу сказать. что Алан kmv будет жить в радиусе столицы , если не ошибаюсь).С чем поздравляю!
Спасибо. Кому ,что подписать у Хлопонина,записывайтесь в очередь и начинайте собирать бабло... Должен же хоть кто-то из нас,хоть что-то, реально поиметь с этого
Отправлено: 28.01.10 18:38. Заголовок: Абрек, а я с самым ..
Абрек, а я с самым серьезным намерением зашла на ссылку, где вы предлагаете Максима Шевченко обсуждать. И сразу же лозунг: До конца света осталось - ну. чего-то там около тысячи дней. Так что огород городить из-за этого? (И посты расставлять). То то я смотрю, Шевченко никто не обсуждает.
адыгеец ага тут не знают как от национальных образований дется, если при Ельцине ничего не получили, то при других даже мечтать не следует, тут бы как бы то что имеем удержать
Все даты в формате GMT
3 час. Хитов сегодня: 9
Права: смайлы да, картинки да, шрифты да, голосования нет
аватары да, автозамена ссылок вкл, премодерация откл, правка нет
Ауузумдан сёзюмю алыб, мен айтыргъа излеген затланы айтыб къойдунг, сау бол! Къалай эседа хар неда унутулуб барады, аны ичинде Федератив Кесаматда... Бу кесамат а уа бусагъатдагъы къралыбызны тамалын салгъанды. Ол кюн Грызлов джюйюсхан, неге керекди президент республикалагъа деди, алай а аннга айланыб республикала Эресей конституциягъа кёреда, кеслерини конституцияларына кёреда бир талай полномочияларындан тышында суверен къралла болгъанын эсине салмады, къралла эселе уа къралда болгъан бютеу атрибутлары болургъада эркинди. Халкъны экономика джанындан табсыз болумгъа тюшгени бла хайырланыб, "не ашайым" деген сорууну баш соруу болгъаны бла хайырланыб, къралыбыз къызыуда унитаризация таба айланнганды. Дотацион регоинла байыракъ регионлагъа къошулургъа керекди, къралда дотациялы субъект болмазгъа керекди дегенинде уа кюлюрюм келди, адамны экономикадан къой, математикаданда терен билими джокъ кёре эдим))) Энди къошдукъ дейик Адыгеяны, Къарачай-Черкесни, Къабарты-Малкъарны Краснодар крайгъа, не болду, ол Федерал аралыкгъа берген "артыкъ" ачхасын дотация этдида республикалагъа берди, аны ючюн болум тюрлендими? Огъай. Ямалны губернатору тюз айтды, регион хайырлы эсе, аны бла белгили бир къарыусуз регион къошакъ болуб нек хайырланыргъа керекди, бютеу Эресей хайырланыргъа керекди бу регионну хайырлары бла деб. 
Мен бу хапарны иги "къулагъы" болгъан джерден эшитгенме:))) 
- участник сейчас на форуме
- участник вне форума